Ο Μπόρις Τζόνσον θα είναι το τέλος της Μεγάλης Βρετανίας JAMES BUTLER / THE NEW YORK TIMES

Ο Mπόρις Τζόνσον το 1986 με την τότε υπουργό Πολιτισμού της Ελλάδας Μελίνα Μερκούρη, πριν από την ομιλία της για τα Ελγίνεια στην Οξφόρδη.

Ο Μπόρις Τζόνσον, για τον οποίον το ψεύδος αποτελεί δεύτερη φύση, ανακηρύχθηκε πρωθυπουργός της Μεγάλης Βρετανίας. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, έρχεται αντιμέτωπος με την πλέον περίπλοκη και ανεξέλεγκτη πολιτική κρίση που πλήττει τη χώρα από το 1945 και εντεύθεν. Ο Τζόνσον, του οποίου ο πολιτικός οπορτουνισμός είναι περιλάλητος και η φυγοπονία παροιμιώδης, αποτελεί έναν επιδέξιο δημαγωγό, που ποδηγετεί το ακροατήριό του με νύξεις που αναδεικνύουν στενόμυαλες προκαταλήψεις με αποκλειστικό σκοπό το πολιτικό όφελος. Η προσωπική του ζωή διέπεται από αμετροέπεια, ενώ η πολιτική του σταδιοδρομία χαρακτηρίζεται από ασημαντότητα.

Σε αυτό το δυσμενές φάσμα, η πρωθυπουργία του μπορεί να επιφέρει το «τέλος» της Μ. Βρετανίας. Η κατάσταση του Ην. Βασιλείου, μιας συνταγματικής οντότητας ιδρυθείσης το 1922, είναι τεταμένη, ενώ 2 από τις 4 επικράτειες της Eνωσης, η Βόρειος Ιρλανδία και η Σκωτία, υπερψήφισαν την παραμονή στην Ε.Ε., αποτελώντας καίρια προβλήματα για τον Τζόνσον και το μέλλον της Βρετανίας.

Στη Σκωτία επικρατεί αναβρασμός, εξαιτίας του διάχυτου αισθήματος ότι η ψήφος της χώρας αγνοήθηκε, και συνακόλουθες, επανειλημμένες ενδείξεις κοινοβουλευτικού χάους έχουν ενισχύσει το αίτημα για ένα δεύτερο δημοψήφισμα ανεξαρτησίας. Σε αυτό το πλαίσιο, η πρωθυπουργός της Σκωτίας Νίκολα Στέρτζον εμμένει στη θέση ότι η Σκωτία θα διενεργήσει νέο δημοψήφισμα σε περίπτωση Brexit. Πρόσφατες δημοσκοπήσεις, μάλιστα, υποδεικνύουν ότι μια κυβέρνηση υπό τον Τζόνσον, ενδέχεται να ανατρέψει την πρότερη πλειοψηφία κατά της ανεξαρτητοποίησης. Eτσι, η «στρεψοδικία» του Τζόνσον είναι πιθανόν να οδηγήσει σε μία ανεξάρτητη Σκωτία.

Στη Β. Ιρλανδία ο κ. Τζόνσον είναι έρμαιο των διαθέσεων του Δημοκρατικού Ενωτικού Κόμματος, άπαξ και προσβλέπει στη στήριξη του συντηρητικού, Προτεσταντικού κόμματος για να εδραιώσει την κοινοβουλευτική του πλειοψηφία. Αυτή η αναγκαιότητα περιστέλλει το περιθώριο διαπραγματευτικών ελιγμών του Τζόνσον κατά την προσπάθειά του να τηρήσει την αταλάντευτη δέσμευσή του για έξοδο από την Ε.Ε. Συγκεκριμένα, το ΔΕΚ δεν πρόκειται να αποδεχθεί την απόσχιση από το Ηνωμένο Βασίλειο, σε μια αδιάλλακτη στάση που οδήγησε στην απόρριψη της συμφωνίας της Τερέζα Μέι, ως απόρροια του backstop, ήτοι ενός δεσμευτικού, ασφαλιστικού σχεδίου για την αποφυγή «σκληρών» συνόρων μεταξύ Βορείου και Νότιας Ιρλανδίας. Η παράταση του δυσεπίλυτου αυτού προβλήματος ενδέχεται να επιδράσει αποφασιστικά στην εσωτερική πολιτική της Βρετανίας, τη στιγμή που οι φωνές για μία ενωμένη Ιρλανδία πληθαίνουν αδιάλειπτα, ενισχυόμενες από δημογραφικές αλλαγές και τη σταδιακή άμβλυνση συνδικαλιστικών αντιπαραθέσεων.

Παράλληλα, η συνήθης διέξοδος των εθνικών εκλογών συνεπάγεται επιπρόσθετα προβλήματα για τον κ. Τζόνσον, καθώς οι τελευταίες δημοσκοπήσεις αναδεικνύουν έναν ευμετάβλητο διαχωρισμό του εκλογικού σώματος μεταξύ 4 κυρίαρχων πολιτικών κομμάτων, των Συντηρητικών, του Brexit με επικεφαλής τον Ν. Φάρατζ, των Φιλελεύθερων Δημοκρατών και των Εργατικών. Σε αυτό το πλαίσιο, παρά το γεγονός ότι ο πειρασμός μιας συντριπτικής, εκλογικής επικράτησης των Τόρις μπορεί να θέλγει τον Τζόνσον και τη ματαιοδοξία του, το ρίσκο ενός καταστροφικού αποτελέσματος ως απόληξη του κατακερματισμού της συντηρητικής βάσης του κόμματος, οδηγώντας στην εκλογή του Τζέρεμι Κόρμπιν, θα αποβεί, πιθανώς, ανυπέρβλητο.

Έντυπη

Τα κρανία στη Μάνη ξαναγράφουν την ιστορία του ανθρώπου ΣΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ

Ελπίζω να συνεχιστεί η έρευνα στην Ελλάδα», λέει στην «Κ» η διακεκριμένη παλαιοανθρωπολόγος Κατερίνα Χαρβάτη, που πριν από μερικές ημέρες δημοσίευσε έρευνα η οποία δείχνει ότι ένα κρανίο στη Μάνη είναι το αρχαιότερο δείγμα Homo sapiens στην Ευρώπη.

ΕΤΙΚΕΤΕΣ:

«Είναι κάτι μοναδικό. Δεν είναι κάτι που το συνηθίζει κανείς. Αυτά τα ευρήματα αντιπροσωπεύουν ανθρώπους που κάποτε έζησαν και περιέχουν έναν πλούτο πληροφοριών για το παρελθόν. Νιώθω μεγάλη χαρά και ευγνωμοσύνη κάθε φορά που πλησιάζω τέτοια ευρήματα», λέει στην «Κ» η διακεκριμένη παλαιοανθρωπολόγος Κατερίνα Χαρβάτη, που με την έρευνά της ξαναγράφει την ιστορία της ανθρώπινης εξέλιξης.

Την περασμένη Τετάρτη, η κ. Χαρβάτη και η ομάδα της, που αποτελείται από διακεκριμένους επιστήμονες, δημοσίευσαν στο επιστημονικό περιοδικό Nature τα αποτελέσματα της έρευνάς τους πάνω σε δύο κρανία που είχαν εντοπιστεί στο σύμπλεγμα σπηλαίων Απήδημα της Μάνης και φαίνεται ότι ένα από αυτά, το «Απήδημα 1», έχει ηλικία 210.000 ετών. «Πρόκειται για τον αρχαιότερο Homo sapiens που ανακαλύφθηκε εκτός της Αφρικής και μετακινεί την άφιξή τους στην Ευρώπη κατά 150.000 χρόνια νωρίτερα απ’ όσο νομίζαμε μέχρι σήμερα», σημειώνει η κ. Χαρβάτη.

Η Κατερίνα Χαρβάτη πιστεύει ότι η παλαιοανθρωπολογική έρευνα στην Ελλάδα μπορεί να φέρει στο φως σημαντικά ευρήματα.

Η εξέλιξη των Homo sapiens σημειώθηκε στην Αφρική πριν από περίπου 300.000 χρόνια. Ευρήματα που εντοπίστηκαν στο Ισραήλ ηλικίας 194.000 ετών έδειξαν ότι η μετανάστευση από την Αφρική ξεκίνησε νωρίς, αλλά το κρανίο της Μάνης καταδεικνύει αφενός ότι κύματα μετανάστευσης πληθυσμών άρχισαν νωρίτερα και μάλιστα ότι προχώρησαν μακριά μέσα στην Ευρώπη.

Αυτό προκάλεσε μεγάλη έκπληξη στους επιστήμονες, αλλά δημιούργησε και μία σειρά νέων ερωτημάτων για περαιτέρω έρευνα, όπως τι προκάλεσε τη μετακίνησή τους και τι απέγιναν αυτοί οι πληθυσμοί. «Ξέρουμε ότι στην περιοχή της Μάνης και γενικότερα σε όλη την Ελλάδα είχαμε ήπιο κλίμα, ιδιαίτερα στις εποχές των παγετώνων. Φαίνεται ότι εκτός από διάδρομος μετακινήσεων πληθυσμών, η περιοχή υπήρξε κάτι σαν καταφύγιο στις εποχές των παγετώνων που μάλλον ευνοούσε τη ζωή ανθρώπων, ζώων και φυτών», μας λέει η κ. Χαρβάτη.

Το δεύτερο κρανίο, το «Απήδημα 2», ανήκει σε έναν Νεάντερταλ ηλικίας 170.000 ετών. Τα δύο κρανία δεν σώζονται ολόκληρα, αλλά αποτελούνται από θραύσματα και κομμάτια διαφορετικών μεγεθών. Από το «Απήδημα 1» διατηρούνται το πίσω μέρος και η αριστερά πλευρά του, ενώ το δεύτερο είναι σχεδόν ολόκληρο αλλά έχει υποστεί πολλές αλλοιώσεις. Είχαν εντοπιστεί στο σπήλαιο της Μάνης το 1978 από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών που έκανε έρευνες στην περιοχή. Τα ευρήματα ήταν εγκλωβισμένα σε έναν βράχο και ήταν δύσκολη η εξαγωγή και ο καθαρισμός τους, ενώ είχαν υποστεί μεγάλες αλλοιώσεις.

Οι επιστήμονες επικεντρώθηκαν τότε στο δεύτερο, πιο ολοκληρωμένο, εύρημα, που είχε εμφανή τα χαρακτηριστικά του Νεάντερταλ. Εκτοτε, υπήρχε η πεποίθηση πως τα δύο κρανία προέρχονταν από την ίδια χρονική περίοδο.

Το κρανίο «Απήδημα 2», που ανήκει σε Νεάντερταλ, και η τρισδιάστατη απεικόνισή του.

Το Ανθρωπολογικό Μουσείο της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ κάλεσε την κ. Χαρβάτη και την ομάδα της από το Κέντρο Σένκεμπεργκ για την Ανθρώπινη Εξέλιξη και το Παλαιοπεριβάλλον του γερμανικού Πανεπιστημίου του Τίμπιγκεν για να μελετήσουν τα ευρήματα εφαρμόζοντας καινοτόμες μεθόδους χρονολόγησης και τρισδιάστατης απεικόνισης. Η στρογγυλή μορφή του κρανίου όπως προκύπτει από την τρισδιάστατη απεικόνιση, επισημαίνει η Κατερίνα Χαρβάτη, είναι το χαρακτηριστικό που ξεχωρίζει στη μορφολογία του Homo sapiens σε σχέση με του Νεάντερταλ. Οι πρώιμοι Homo sapiens αντικαταστάθηκαν από τους Νεάντερταλ, οι οποίοι με τη σειρά τους εξαφανίστηκαν για να δώσουν τη θέση τους στους προγόνους του σύγχρονου ανθρώπου, τα πρώιμα ίχνη των οποίων χρονολογούνται στην περιοχή έως και πριν από 40.000 χρόνια.

Τα νέα δεδομένα για τους παλαιούς συγγενείς μας που κομίζει η έρευνα των επιστημόνων δείχνουν επίσης ότι ο ελλαδικός χώρος ήταν ένα πέρασμα στην ανθρώπινη εξέλιξη και πιο συστηματικές και ευρύτερες έρευνες ίσως φέρουν στο φως ακόμη περισσότερα στοιχεία για τη ζωή των πρώτων ανθρώπων. «Ελπίζω να συνεχιστεί η έρευνα στην Ελλάδα. Υπάρχουν πολλά ακόμη να ανακαλυφθούν στον χώρο της ανθρώπινης εξέλιξης. Η Ελλάδα είναι γνωστή για το αρχαίο παρελθόν της, αλλά είναι και πολύ σημαντική για την εξέλιξη του ανθρώπου, ένα παρελθόν που δεν το έχουμε διερευνήσει πλήρως».

Brain drain: «Ξεθωριάζει» η επιστροφή ΛΙΝΑ ΓΙΑΝΝΑΡΟΥ

ΕΤΙΚΕΤΕΣ:

Μικρή κουκκίδα στον ορίζοντα η Ελλάδα για όλο και περισσότερους Ελληνες του εξωτερικού. Οπως αποτυπώθηκε στην τελευταία σχετική έρευνα της ICAP, ο πληθυσμός του brain drain μεγαλώνει ηλικιακά, στήνει τη ζωή του στο εξωτερικό, δημιουργεί δεσμούς, φτιάχνει οικογένεια. Την ίδια στιγμή, εξελίσσεται εργασιακά, καταλαμβάνοντας υψηλότερες ιεραρχικά θέσεις και κερδίζοντας περισσότερα χρήματα. Οσο περισσότερο όμως επιτυγχάνουν στις νέες τους πατρίδες, τόσο πιο μακρινή αρχίζει να δείχνει η προοπτική επιστροφής τους στην Ελλάδα.

Τη διεθνή έρευνα για τη γενιά των νέων απόδημων Ελλήνων (γενιά του brain drain) διεξήγαγε η ICAP People Solutions από 27 Μαρτίου έως 8 Μαΐου 2019, για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά, με σκοπό να διερευνήσει τους λόγους για τους οποίους παρατηρείται στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια το φαινόμενο της «μετανάστευσης ανθρώπινου κεφαλαίου» και τους παράγοντες που θα συντελούσαν στην επιστροφή των ατόμων αυτών. Φέτος, συμμετείχαν 942 Ελληνες από 43 χώρες. Η πλειονότητα (75%) εργάζεται στην Ευρώπη και κυρίως στο Ηνωμένο Βασίλειο (24%), ένα 9% στις ΗΠΑ και ένα 5% στην Αυστραλία. Οι κυριότεροι κλάδοι στους οποίους απασχολούνται είναι: πληροφορική, τραπεζικός, οικονομικός και ασφαλιστικός κλάδος. Ακολουθούν οι υπηρεσίες προς επιχειρήσεις, η επιστήμη και έρευνα και η εκπαίδευση.

Αυτές ήταν και οι σπουδές τους. Σε ποσοστό 38% έχουν σπουδάσει Διοίκηση Επιχειρήσεων, Οικονομικά και Μάρκετινγκ, το 16% πήρε πτυχίο Πληροφορικής και το 15% Μηχανικής. Το 69% έχει μεταπτυχιακό τίτλο ή και διδακτορικό. Εχει ενδιαφέρον ότι το 41% των κατόχων διδακτορικού το απέκτησε στην Ελλάδα. Στην αντίστοιχη έρευνα του 2015, το ποσοστό αυτό δεν ξεπερνούσε το 22%.

Διαφθορά, αβεβαιότητα

Σύμφωνα με την τελευταία έρευνα, το 60% μετακινήθηκε στο εξωτερικό, αφότου είχε ήδη εργαστεί στην Ελλάδα. Οι λόγοι, η έλλειψη αξιοκρατίας και η διαφθορά στη χώρα μας, αλλά και η γενικευμένη αβεβαιότητα.

Το 61% έφυγε από την Ελλάδα πριν από πέντε χρόνια και περισσότερο. Εξάλλου, πάνω από το 50% είναι 30-40 ετών, ενώ ένα 29% των Ελλήνων του εξωτερικού είναι 41 ετών και άνω. Το 2015 το ποσοστό αυτό ήταν μόλις 12%. Σήμερα άγαμοι είναι σε ποσοστό 48%. Το 2015, χωρίς δεσμεύσεις ήταν το 71%. Για ακόμα μία φορά, ο αριθμός των υπαλλήλων παρουσίασε μείωση και αντιστοίχως αυξήθηκαν οι ανώτερες και ανώτατες θέσεις (το 2019 προϊστάμενοι, διευθυντές και ανώτατα στελέχη είναι το 46%, έναντι του 27% το 2015), γεγονός που αποτυπώνεται και στις αμοιβές τους. Οι επιχειρηματίες παραμένουν ελάχιστοι.

Από εκείνους που έλαβαν πέρυσι μέρος στην ίδια έρευνα στη χώρα μας επέστρεψε το 5%. Οπως λένε οι ίδιοι, επέστρεψαν κατά κύριο λόγο (51%) επειδή αγαπούν την Ελλάδα, αλλά και σε σημαντικό ποσοστό (36%) γιατί θέλουν να κάνουν οικογένεια. Για όσους παραμένουν έξω, οικογενειακοί λόγοι είναι πλέον αυτοί που θα τους έκαναν να επιστρέψουν (56%). Το 2015, οι περισσότεροι δήλωναν ότι θα γυρνούσαν κυρίως για το κλίμα και τον τρόπο ζωής στην Ελλάδα.

Το 42% όσων ζουν στο εξωτερικό δηλώνει ότι δεν σκοπεύει να γυρίσει πίσω. (Πριν από λίγα μόλις χρόνια το ποσοστό δεν ξεπερνούσε το 30%.) Το 45% θεωρεί πιθανό να επιστρέψει στην Ελλάδα σε τρία χρόνια. Αλλωστε, ήδη το 41% έχει συμπληρώσει 5-9 χρόνια στο εξωτερικό.

Τι περιμένουν από τις επιχειρήσεις και τους φορείς στην Ελλάδα; Περισσότερη αξιοκρατία, ανταγωνιστικές χρηματικές απολαβές και καλύτερο εργασιακό περιβάλλον.

Έντυπη