Γιαμάλ-Ευρώπη 2: το Κίεβο φοβάται να αποδειχθεί άχρηστο

Το Υπουργείο Ενέργειας της Ρωσίας προωθεί το σχέδιο της κατασκευής του αγωγού φυσικού αερίου Γιαμάλ-Ευρώπης 2, που θα περνά μέσα από τη Λευκορωσία παρακάπτοντας την Ουκρανία.

Ο στόχος του αεριαγωγού είναι η αναβάθμιση της αξιοπιστίας της προμήθειας καυσίμου στην Ανατολική Ευρώπη. Σύμφωνα με εμπειρογνώμονες, τη Ρωσία ωθεί σ΄αυτό το βήμα η πολιτική αναγκαιότητα, ενώ η πολιτική, κατά την άποψή τους, θα είναι το κύριο εμπόδιο στο δρόμο της υλοποίησης του σχεδίου.

Ο Γιαμάλ-Ευρώπη 2 θα είναι διακλάδωση του αεριαγωγού, που είχε κατασκευαστεί τη δεκαετία του ΄90. Από τα σύνορα της Λευκορωσίας και της Πολωνίας ο αγωγός θα προχωρήσει προς τη Σλοβακία και την Ουγγαρία. Η συγκεκριμένη διαδρομή ακόμη θα καθοριστεί επακριβώς. Η Γκαζπρόμ θα μπορέσει να αρχίσει αυτό το έργο μετά την πλήρη ολοκλήρωση των δύο άλλων σχεδίων – του Βόρειου Ρεύματος (Nord Stream), που θα περνά κάτω από τη Βαλτική θάλασσα, και του Νότιου Ρεύματος – κάτω από τη Μαύρη θάλασσα. Έτσι, ο νέος αεριαγωγός μπορεί να είναι έτοιμος κατά το 2018-2019.

Οι Ρώσοι αξιωματούχοι δηλώνουν ότι ο Γιαμάλ-Ευρώπη 2 θα συμβάλει στη διαφοροποίηση των προμηθειών φυσικού αερίου στην Ανατολική Ευρώπη και έτσι θα μειωθούν τα ρίσκα των διακοπών. Πολλοί εμπειρογνώμονες θεωρούν ότι τα ρίσκα είναι, κυρίως, πολιτικής φύσης. Η Ουκρανία είναι υπερβολικά αναξιόπιστος διαμετακομιστής ρωσικού φυσικού αερίου, λέει ο εμπειρογνώμονας στα θέματα ενεργειακής ασφάλειας Κονσταντίν Σίμονοφ, υπενθυμίζοντας ότι στο πρόσφατο παρελθόν υπήρξαν «πόλεμοι φυσικού αερίου».

- Δυστυχώς, δεν υπάρχουν άλλες επιλογές, από το να μελετηθεί το θέμα της παράκαμψης της Ουκρανίας. Ο αγωγός Γιαμάλ-Ευρώπη 2 κλείνει τη «γκρίζα ζώνη» που δεν μπορούν να κλείσουν το Nord Stream, και το Νότιο Ρεύμα. Θα είναι δυνατή η προμήθεια φυσικού αερίου στην Ουγγαρία, τη Σλοβακία και μέσω τους - στο Μπαουμγκάρντεν της Αυστρίας, όπου το Νότιο Ρεύμα δεν θα φτάσει, σύμφωνα με τα τελευταία σχέδια. Έτσι, η Ουκρανία αφαιρείται πλήρως από τη διαμετακόμιση και εμείς εγγυόμαστε στους Ευρωπαίους την αξιοπιστία των προμηθειών μας.

Και με τη Λευκορωσία, μέσα από την οποία θα περνά ο αγωγός, έχουν συμβεί διενέξεις. Όμως σήμερα το σύστημα μεταφοράς φυσικού αερίου αυτής της χώρας το ελέγχει η ίδια η Γκαζπρόμ, γι΄αυτό, όπως λέει ο Κονσταντίν Σίμονοφ, δεν υπάρχει λόγος για ανησυχίες.

Ωστόσο ορισμένοι εμπειρογνώμονες φοβούνται ότι η υλοποίηση του σχεδίου θα εμποδίζεται από την πολιτική. Το Κίεβο είναι ενοχλημένο για το ότι μπορεί να χάσει εντελώς τη διαμετακόμιση, και αυτό μπορεί να γίνει κατανοητό, εφόσον ο ουκρανικός προϋπολογισμός σε τέτοια περίπτωση θα χάνει ετήσια 3 έως 4 δισεκ. δολάρια. Η Ουκρανία υποστηρίζεται από ορισμένους πολιτικούς στην Ανατολική Ευρώπη, κυρίως στη Βαρσοβία. Συγκεκριμένα, ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ ήδη έχει εκφράσει σκεπτισμό για το νέο αγωγό.

Πολλοί Ρώσοι εμπειρογνώμονες θεωρούν ότι τελικά η λογική θα υπερισχύσει των πολιτικών ανησυχιών. Εφόσον, όπως επισημαίνει ο Σίμονοφ, η Γκαζπρόμ προτείνει στην Ανατολική Ευρώπη άλλο ένα αγωγό, όμως δεν ζητεί από τους εν δυνάμει καταναλωτές ούτε κοινές επενδύσεις, ούτε απόρριψη της συμμετοχής σε οποιαδήποτε εναλλακτικά σχέδια.