Από αριστερά: Εύη Κριτσωτάκη, Μαριάννα Κοντοπόδη και Μυρτώ Κριτσωτάκη
Η μία είναι παιδοψυχολόγος, η άλλη στυλίστρια μόδας και και το τρίτο μέλος της ομάδας είναι οδοντίατρος. Η Εύη, η αδελφή της η Μυρτώ και η στενή τους φίλη Μαριάννα αποφάσισαν πριν από δύο χρόνια να ασχοληθούν επαγγελματικά με τη δημιουργία αξεσουάρ, χωρίς όμως να εγκαταλείψουν τις δουλειές τους. Τους ήρθε η ιδέα να φτιάξουν μια εσπαντρίγια ελληνική, εμπνευσμένη από τη λαϊκή παράδοση. Στο κάτω μέρος της χρησιμοποιείται η κλασική σόλα από γιούτα, αλλά το πανόδερμα είναι φτιαγμένο από τα παραδοσιακά υφαντά της Κρήτης. Γιατί εκτός από την αγάπη τους για το ισπανικό παπούτσι, οι τρεις γυναίκες έχουν κοινή καταγωγή: προέρχονται από την Ιεράπετρα. Εξ ου και το όνομα του brand, που είναι Kyrvan: «Η Ιεράπετρα στην αρχαιότητα ονομαζόταν Κύρβα».
Γιατί να θέλει κανείς να αγοράσει εσπαντρίγιες από την Ελλάδα και όχι κατευθείαν από την Ισπανία;
«Η εσπαντρίγια ήταν σαν τα τζιν. Ηταν ένα φθηνό παπούτσι που το φορούσαν οι εργάτες και οι αγρότες της Ισπανίας. Με τα χρόνια καθιερώθηκε σε ένα παπούτσι παραλίας, που οι Ισπανοί φορούσαν τη μία σεζόν και μετά το πετούσαν. Οι δικές μας εσπαντρίγιες φτιάχνονται με την τεχνική ενός υποδήματος πολυτελείας. Τα παπούτσια μας είναι ουσιαστικά ένα παραδοσιακό, χειροποίητο δερμάτινο υπόδημα που “δανείζεται” απλώς την ισπανική σόλα».
Τα Kyrvan, που κυκλοφόρησαν φέτος, κατασκευάζονται στο Ηράκλειο από έναν τεχνίτη στιβανιών. Κάθε ζευγάρι περνάει από 20 διαφορετικά στάδια στο χέρι και χρειάζονται 4 ώρες για να ολοκληρωθεί, καθιστώντας το μοναδικό και περιορισμένου αριθμού.
Σουέντ εσπαντρίγια, κεντημένη με κρητικό μοτίβο, που δένει στον αστράγαλο.
Πώς σας ήρθε η ιδέα με τα υφαντά;
«Την εμπνευστήκαμε από την προίκα μας. Εχουμε και οι τρεις κληρονομήσει από τις γιαγιάδες μας τα εργόχειρά τους: πλεκτές κουβέρτες, σεμεδάκια, τραπεζομάντιλα, σεντόνια...» Η Εύη, λοιπόν, που μένει μόνιμα στην Κρήτη, διασχίζει το νησί ψάχνοντας για αυθεντικά κεντητά και βαμβακερά υφάσματα με παραδοσιακές κρητικές παραστάσεις. «Η υφαντουργία, όπως και η υποδηματοποιία, είναι είδος υπό εξαφάνιση. Οι λίγες που έχουν απομείνει κάνουν τουριστικά σχέδια και χρησιμοποιούν πολυεστέρα. Το πιο δύσκολο κομμάτι της παραγωγής μας είναι να βρίσκουμε αυτά τα υφάσματα».
Εσπαντρίγια με δέρμα γίδας και μεταποιημένο υφαντό από vintage πουκάμισο.
Περιγράψτε μας τη συσκευασία;
«Τα υποδήματα Kyrvan συσκευάζονται στη βούργια, μια χειροποίητη μάλλινη τσάντα που χρησιμοποιούσαν οι αγρότες στην Κρήτη για να βάζουν το φαγητό τους και το φλασκί με το κρασί ή το νερό».
Η Ελβίρα Παναγιωτοπούλου ξεκίνησε να σπουδάζει δημόσιες σχέσεις, όταν «τυχαία βρέθηκαν στα χέρια μου εργαλεία και υλικά για χειροποίητο κόσμημα». Στη συνέχεια άρχισε να πειραματίζεται με παραδοσιακά χειροποίητα σανδάλια. «Μέσα από τις διαδικασίες σχεδιασμού και παραγωγής κατάλαβα ότι το μόνο με το οποίο θέλω να ασχοληθώ είναι το παπούτσι». Ετσι πήγε στο μιλάνο για να σπουδάσει σχεδιασμό αξεσουάρ στη γνωστή ιταλική σχολή μόδας istituto maragoni. Αργότερα βρέθηκε στο Παρίσι, όπου εργάστηκε για δύο χρόνια στον οίκο bruno frisoni (υπήρξε ο creative director του θρυλικού υποδηματοποιού roger vivier). «Θέλοντας όμως να γνωρίσω όλη τη γραμμή παραγωγής του παπουτσιού, επέστρεψα στην Ιταλία και γράφτηκα στη σχολή του Sergio Rossi. Μετά από αυτό ξεκίνησε η καριέρα μου δουλεύοντας σε μεγάλους οίκους. Εχοντας σχεδιάσει για τους Diego Dolcini, Vionnet, Narciso Rodriguez, Dolce & Gabbana, απέκτησα την αυτοπεποίθηση να τρέξω δικό μου brand, πράγμα που έκανα το 2015».
Πού και πώς κατασκευάζονται τα Di Gaia;
«Τα παπούτσια μου φτιάχνονται στο χέρι σε κάποιες από τις παλαιότερες και καλύτερες μονάδες της Φλωρεντίας, γνωστής περιοχής για την παραγωγή χειροποίητου υποδήματος πολυτελείας. Χρησιμοποιώ ιταλικά δέρματα υψηλής ποιότητας (τα ίδια που χρησιμοποιούν οι μεγάλοι οίκοι)».
Ασπια/ Di Gaia: σειρά εμπνευσμένη από πολεμική πανοπλία και κυκλαδίτικα μοτίβα.
Τι δυσκολίες αντιμετωπίσατε στην αρχή;
«Να πετύχω τη συνεργασία μου με τους κατασκευαστές. Αλλά βλέποντας τα σχέδια, το πρώτο βήμα είχε γίνει διότι είδαν λόγω της πείρας τους ότι άξιζε να συνεργαστούμε. Το δεύτερο βήμα όμως έπρεπε να γίνει από πλευράς μου δίνοντάς τους παραγγελίες που θα ήταν συμφέρουσες για την παραγωγή. Αυτό το πετύχαμε χάρη στους ελληνες καταστηματάρχες που στήριξαν τα Di Gaia».
Ποιο είναι το σήμα κατατεθέν σου;
«Το φύλλο δάφνης, το οποίο συμβολίζει τη νίκη. Τα παπούτσια μου απευθύνονται σε γυναίκες που είναι θηλυκές και ταυτόχρονα μαχήτριες. Τα σχέδιά μου έχουν δωρικές, αυστηρές γραμμές».
Μεγάλωσε στα βόρεια προάστια. Ο πατέρας της, που είναι ιταλικής καταγωγής, είναι φαρμακοποιός, ενώ η μητέρα της εικαστικός. Σπούδασε μόδα στο Central Saint Martins του Λονδίνου και τέχνες στο Istituto Marangoni του Μιλάνου. Οταν έκανε την πρακτική της στον οίκο Costume National, της δημιουργήθηκε έντονα η επιθυμία να ειδικευτεί στο σχεδιασμό και στην κατασκευή υποδημάτων. «Ετσι, μαθήτευσα στη σχολή του Απόστολου Κουλουμάση. Τα τελευταία χρόνια έχουν αρχίσει να προσφέρονται μαθήματα υποδηματοποιίας και στην Ελλάδα». Το 2012 άνοιξε το δικό της εργαστήρι στου Ψυρρή, μια περιοχή που κάποτε ήταν γεμάτη με τσαγκάρηδες, δερματάδες και τεχνίτες που ασχολούνταν με το χειροποίητο παπούτσι. «Στον τόπο αυτό ζω, δημιουργώ και ονειρεύομαι. Με γοητεύει να περπατάω στους δρόμους αυτούς, να βρίσκομαι ανάμεσα στους εναπομείναντες μάστορες». Τα υποδήματα Iris De Portu είναι χειροποίητα. Η σχεδιάστρια επιμελείται όλα τα στάδια της κατασκευής. Τα σχέδιά της είναι πρωτότυπα και έχουν έντονο χαρακτήρα. Ουσιαστικά, πρόκειται για ένα patchwork υλών και χρωμάτων. «Μου αρέσει να πειραματίζομαι με υλικά, ακόμα και αν αυτό σημαίνει διπλάσιο χρόνο στην έρευνα και την εφαρμογή τους».
Από πού εμπνέεσαι;
«Από την ελληνική παράδοση, το μοντερνισμό, τη φύση αλλά και την πόλη. Παρακολουθώ ωστόσο συστηματικά τις τάσεις».
Storm / Iris De Portou: κλειστό παπούτσι με έντονη κυματοειδή σόλα. Ανήκει στη χειμερινή συλλογή 2015/16.
Πού βρίσκεις τις πρώτες ύλες;
«Ταξιδεύω συχνά για να επιλέξω τα κατάλληλα υλικά για τη δουλειά μου. Χωρίς ενδοιασμό, συχνά προτιμώ ελληνικά δέρματα».
Ποιο είναι το πιο δύσκολο κομμάτι της παραγωγής;
«Η κατασκευή χειροποίητων υποδημάτων είναι δύσκολη και απαιτεί ακρίβεια στο σχεδιασμό, για να υπάρξει άρτιο αποτέλεσμα. Σε κάθε στάδιο χρειάζεται μεθοδικότητα και αποφασιστικότητα. Ολη η διαδικασία είναι χρονοβόρα και κάθε παπούτσι έχει τους δικούς του χρόνους, τεχνικές και μυστικά. Οι δυσκολίες που συνάντησα στην αρχή, λόγω οικονομικής κρίσης, ήταν περισσότερες από αυτές που συναντά μια νέα επιχειρηματίας σε κανονικές συνθήκες, αλλά η υποδοχή και η σταθερή ανταπόκριση του κόσμου ενισχύουν την πίστη μου σε αυτό που κάνω».
Σε ποιον απευθύνονται τα Iride de Portu;
«Τις δημιουργίες μου φορούν γυναίκες και άντρες με ιδιαίτερο προσωπικό ύφος στην εμφάνισή τους, που δεν διστάζουν να πειραματίζονται».
Ηταν η αρχή της κρίσης και το ένα εργοστάσιο έκλεινε μετά το άλλο. Παρ’ όλα αυτά, η σχεδιάστρια Χριστίνα Μαρτίνη και ο επιχειρηματικός της συνέταιρος Νικόλας Μίνογλου βρήκαν τεχνίτες που πίστεψαν στην ιδέα τους και ήταν πρόθυμοι να αναλάβουν την παραγωγή των σανδαλιών. Η πρώτη τους συλλογή παρουσιάστηκε στο Παρίσι τον Ιούνιο του 2011. Η επιτυχία ήρθε αμέσως. Δέχτηκαν 6.000 παραγγελίες από τα καλύτερα μαγαζιά του κόσμου. Σήμερα τα AGS διατίθενται σε 60 χώρες, με πρώτη αγορά σε πωλήσεις την Αμερική. Η λίστα των διασημοτήτων που φοράει τα Ancient Greek Sandals είναι εντυπωσιακή: Μισέλ Γουίλιαμς, Μπιγιονσέ, Σάρα Τζέσικα Πάρκερ, Ζιζέλ... Μάλιστα, φέτος το καλοκαίρι εθεάθησαν και στα πόδια της Μισέλ Ομπάμα! Η Χριστίνα ανάρτησε τη σχετική εικόνα συνοδευόμενη από τη λεζάντα «Oh my God!». «Ξαφνιάστηκα και χάρηκα πάρα πολύ. Γενικά, όμως, χαίρομαι με όλες τις γυναίκες όταν τις βλέπω στο δρόμο να τα φορούν. Με τη μόνη που δεν είχα χαρεί ήταν με μία από τις Kardashians...» αποκαλύπτει η ταλαντούχα σχεδιάστρια, η οποία είναι ιδιαίτερα φιλική και έχει μια ωραία αίσθηση του χιούμορ - τα αστεία της μοιάζουν σαν αυτά τα αυθόρμητα που λένε καμιά φορά τα παιδιά και μας κάνουν να γελάμε.
Τι σε ώθησε στην υποδηματοποιία;
«Ζωγράφιζα φορέματα και παπούτσια απ’ όταν ήμουν μικρή. Για έναν περίεργο λόγο, όμως, ξεκίνησα να σπουδάσω μάρκετινγκ, αλλά γρήγορα κατάλαβα ότι δεν μου ταίριαζε. Πήγα τότε στο Λονδίνο και, αφού πειραματίστηκα με διάφορες μορφές τέχνες, εξειδικεύτηκα στο σχέδιο υποδήματος, που ήταν και το πάθος μου». Η πρώτη της δουλειά ήταν στο εργοστάσιο IRIS στην Ιταλία, όπου κι έμαθε τα πάντα γύρω από την κατασκευή πολυτελών υποδημάτων. Στη συνέχεια πήγε στο Παρίσι για να εργαστεί στο studio του Louis Vuitton. Μετά βρέθηκε για δύο χρόνια στον οίκο Balenciaga. Από πού εμπνέεσαι; Από τη γλυπτική, τα κεραμικά, την αρχιτεκτονική και το κόσμημα της αρχαίας Ελλάδας. Γι’ αυτό συχνά επισκέπτομαι μουσεία, αρχαιολογικούς χώρους...».
Ikaria tulum: το σανδάλι με τα αληθινά φτερά είναι ο καρπός από το πάντρεμα δύο μυθικών κόσμων, της αρχαίας Ελλάδας και των Μάγια.
Ανεση ή στυλ; Τι μετράει περισσότερο σε ένα παπούτσι;
«Ο στόχος είναι και τα δύο, ειδικά όταν πρόκειται για ένα σανδάλι με το οποίο θέλεις να περάσεις όλο το καλοκαίρι. Να περπατήσεις από το πρωί στην παραλία μέχρι το βράδυ στα μπαράκια».
Πού και πώς κατασκευάζονται τα σανδάλια;
«Στην αρχή τα AGS έβγαιναν σε 13 σχέδια, τώρα έχουμε περισσότερα από 100 σε πολλά είδη δέρματος. Κατασκευάζονται σε εξειδικευμένα εργοστάσια στην Αθήνα, από έμπειρους τεχνίτες οι οποίοι έχουν προσαρμοστεί με το χρόνο στις απαιτήσεις μας. Για τα σανδάλια χρησιμοποιούνται πρώτης διαλογής ύλες από την Ιταλία». Αντιμετωπίζετε δυσκολίες; «Προκύπτουν κατά καιρούς διάφορα προβλήματα. Χρειάζεται τρομερή συνέπεια στην παραγωγή. Πουλάμε στα καλύτερα καταστήματα του κόσμου - δεν γίνεται να αργήσεις μια παραγγελία ή να στείλεις ελαττωματικά προϊόντα, γιατί απλούστατα δεν θα παραγγείλουν ποτέ ξανά. Το πιο δύσκολο κομμάτι της παραγωγής, πάντως, είναι να βρω το θέμα της κάθε συλλογής».
Η σημασία του αξεσουάρ;
«Τεράστια, εγώ συνήθως ντύνομαι από τα πόδια και πάνω».
Η Τερέζα Μέι επιθυμεί να αποκτήσει η Βρετανία ηγετική θέση στο παγκόσμιο εμπόριο μετά το Brexit. Ωστόσο, πρώην υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι θεωρούν πως απαιτείται σκληρή δουλειά για την επίτευξη αυτού του στόχου, παρά τα εγκάρδια λόγια από ορισμένους ομολόγους της Βρετανίδας πρωθυπουργού. Η σύναψη νέων εμπορικών συμφωνιών μπορεί να απέχει χρόνια ολόκληρα. Χώρες εκτός της Ευρωπαϊκής Ενωσης (Ε.Ε.) διστάζουν να προχωρήσουν σε λεπτομερείς συνομιλίες με το Λονδίνο μέχρι να αποσαφηνιστούν οι σχέσεις του με τις Βρυξέλλες. Υπάρχει, μάλιστα, έλλειψη κατάλληλων αξιωματούχων για να αναλάβουν αυτές τις διαπραγματεύσεις με την Ε.Ε.
